“Migranti noževima napali trudnicu”; “Dvojica migranata skalpelom napali Sarajliju”; “Migranti napali policiju”; “Migranti napravili pravi kaos u Banjoj Luci”; “Krvavi obračun migranata u Bihaću”; “Novi krvavi obračun u Tuzli: Migranti nožem napali sunarodnika”… Ovo su samo neki od naslova koji se pojavljuju u medijima, a tiču se ljudi u pokretu. Život u BiH se čini izuzetno opasnim, posebno u sredinama u kojima se nalaze migranti, samo ako se čitaju senzacionalistički naslovi. U stvarnosti situacija je drugačija. Daleko od toga da migranti ne čine krivična djela (KD), ali u poređenju sa brojem onih koja su počinili građani BiH, vidi se velika razlika, ne samo u broju nego i u strukturi djela.
Piše: Snježana Aničić
U periodu od 01. januara 2018. godine do danas, registrovano je 84.187 izbjeglica i migranata u cijeloj BiH. Od navedenog broja 93.74 odsto su muškarci, a kada su u pitanju žene taj procenat iznosi 6.26 odsto. Tačnih podataka o broju djece nema, jer se podaci bilježe na osnovu pola. Odlazak na teren potvrđuje da se na teritoriji BiH nalaze i žene i djeca, iako se u medijima stvara slika da su prisutni samo muškarci.
Prema podacima Ministarstva sigurnosti BiH, prijavljen je najveći broj državljana Pakistana (25.473). Drugi po broju su državljani Afganistana (15.800). Nakon njih slijede državljani Bangladeša (7.579), Irana (5.928) Sirije (5.477), Iraka (5.460), Maroka (4.267), Alžira (2.552), Libije (1.429) i Egipta (1.288). Među ostalima, koji čine devet odsto od ukupnog broja migranata, slijede državljani Palestine, Indije, Turske, Eritreje i Tunisa.
Od 2018. godine do danas je identifikovano sedam osoba koje predstavljaju prijetnju, nakon čega su smješteni u Imigracioni centar i deportovani su sa teritorije Bosne i Hercegovine.
U medijima se većinom izvještava samo o krivičnim djelima izbjeglica i migranata. Dobre i pozitivne priče se najčešće zanemaruju, iako postoje, što dodatno otežava položaj ljudi u pokretu i stvara lažnu sliku. Takođe, incidenti se koriste za etiketiranje cijele grupe ljudi.
Kakvo je realno stanje, provjerili smo sa svim Ministarstvima unutrašnjih poslova (MUP) na prostoru BiH. Većina MUP-ova o krivičnim djelima izbjeglica i migranata, nije vodila evidenciju do 2019. godine.
Kada se uporede podaci koje su nam ustupili MUP-ovi, evidentno je da su građani počinili 1.220 teških krađa i 913 krađa, dok je taj broj za migrante 109, odnosno 136.
Migranti su za period od 2018. do septembra 2021. godine, počinili 13 ubistava, pet silovanja, 58 razbojništava, 20 ubistava u pokušaju, 28 teških tjelesnih povreda. Ovi podaci su zabilježeni na osnovu podataka koje smo dobili, ali je važno napomenuti da svi MUP-ovi nisu poslali detaljnu strukturu krivičnih djela, posebno za građane BiH.
Zvaničan broj stanovnika u BiH, prema popisu iz 2013. godine, je tri i po miliona, a migranata je registrovano 84.000. To je podatak koji svakako ne ide u prilog lokalnom stanovništvu kada je u pitanju broj krivičnih djela.
U RS građani počinili teža KD
MUP RS je evidenciju o broju KD od strane migranata počeo da vodi 2018. U toj godini su zabilježena samo četiri KD, dok su građani počinili 7.848.
Poređenja radi, KD migranata su dva puta falsifikovanje isprava, krađa i iznuda, a kada je riječ o građanima sa područja RS počinjena su sljedeća: 3.826 imovinska krivična djela, 666 krivičnih djela protiv života i tijela, 83 krivična djela protiv polnog integriteta i krivična djela protiv seksualnog zlostavljanja i iskorištavanja djeteta, 1.934 ostalih krivičnih djela opšteg kriminaliteta, 269 krivičnih djela u vezi zloupotreba opojnih droga, 680 krivičnih djelo privrednog kriminaliteta i 390 krivičnih djela u vezi bezbjednosti saobraćaja.
Podaci za migrante iz 2019. godine govore da je počinjeno 16 KD, a od strane građana 7.611. Naredne godine je zabilježeno 12 KD od strane migranata i 7.211 građana. Zanimljivo je, da su migranti, od januara do septembra ove godine, napravili samo jedno KD (nedozvoljena proizvodnja i promet oružja ili eksplozivnih materija), a građani 5.187. Kada se analizira cjelokupna struktura, jasno je da su građani češće počinjavali teža krivična djela nego migranti.
U Brčko distriktu počinjena dva KD
Prema evidenciji Brčko distrikta, migranti su samo prošle godine počinili dva krivična djela. U ostalim godinama nisu zabilježena njihova KD. S druge strane, građani su 2018. godine počinili 588 KD, u 2019. godini 492, a u 2020-oj 403 KD i od januara do septembra ove godine 376 krivičnih djela.
FBiH: Više krivičnih djela počinilo lokalno stanovništvo
Na području Federacije BiH boravi veći broj migranata čime je veći i broj krivičnih djela. Važno je pomenuti da, iako je broj veći nego u Brčkom i RS, migranti su počinili manje KD u odnosu na građane. Ista situacija je u svim kantonima. Takođe, kada se pogleda struktura, ponovo su ozbiljnija KD počinili bh. građani.
U Bosansko-podrinjskom kantonu, od 2018. godine do septembra ove godine, migranti nisu počinili nijedno KD. S građanima je situacija drugačija. Oni su u 2018. godini počinili 118, 2019-oj 101, 2020-oj 84 KD, od januara do septembra 2021. godine registrovano je 57 krivičnih dijela.
Iz Kantona 10 su nam rekli da je na njihovom prostoru od 2018. godine do septembra 2021. bilo sitnijih incidenata, ali da nisu okarakterisani kao KD.
“Tijekom traženog perioda su zabilježeni sitni incidenti (krađa bicikla, krađa mobitela između migranata…) koji bi mogli imati obilježja KD ili prekršaja, ali isti su od strane nadležnog Tužiteljstva odbačeni radi specifičnosti situacije oko migranata i njihovog položaja u BiH”, istakli su.
Statistika za građane govori sljedeće: 2018. godine 345 KD, u 2019-oj 281, 2020-oj 244, od januara do septembra 2021. godine broj KD je 184.
MUP Kantona Sarajevo nije vodio evidenciju za migrante i krivična djela u 2018. i 2019. godini, sa tom praksom se počelo tek prošle godine. U 2020. su počinili 115 KD, a građani 4.923. Od januara do avgusta ove godine, registrovano je 67 za migrante i 3.028 za građane.
U Posavskom kantonu do danas nije bilo zabilježenih krivičnih djela koje su učinili migranti i izbjeglice.
“Od 01. januara 2018. godine do 30. septembra 2021. godine, počinjeno je ukupno 844 KD od strane građana”, rekli su iz ovog MUP-a.
Iako na prostoru Unsko-sanskog kantona boravi daleko veći broj migranata nego u prethodno navedenim kantonima, brojke ponovo pokazuju da su više KD počinili građani. Građani su 2018. počinili 1.406, a migranti 77 KD. U 2019. građani su počinili 1.693 KD, migranti 205. I za 2020. su isti podaci, za građane 1.434, migranti 56. U ovoj godini do septembra, građani su napravili 931, a migranti 19 KD.
Zeničko-dobojski kanton za 2018. i 2019. godinu nije vodio evidenciju za migrante. I u ovom kantonu situacija je ponovo ista. Veći broj krivični djela su napravili građani. U prošloj godini su zabilježena 23 od strane migranata, a 1.305 od građana. Do septembra 2021. građani su počinili 668, a migranti 20 KD.
U Zapadnohercegovačkom kantonu evidencija za migrante se vodi od 1. maja prošle godine. Od tada, nisu zabilježena krivična djela koja su počinili migranti, a registrovan je samo jedan prekršaj.
Kada je riječ o broju krivičnih djela u Hercegovačko-neretvanskom kantonu (HNK), građani su ti koji su ih više počinili. U 2018. godini nije bilo KD migranata, 2019. migranti su počinili 18 KD, a građani 992. Prošle godine migranti su počinili 15 KD, a građani 816, a od januara do juna ove godine migranti su počinili 12 KD, a građani 451. MUP HNK nam nije dostavio strukturu KD ni za građane ni za migrante.
Srednjobosanski kanton nema evidenciju za 2018. i 2019. godinu.
“Ne postoji tačna evidencija KD za migrante, većinom je riječ o nanošenju teških tjelesnih povreda, krađe, teške krađe, ugrožavanje sigurnosti, uživanje opojnih droga, nepovredivosti doma…”, objasnili su iz MUP-a ovog Kantona.
Prošle godine migranti su počinili 54 KD, a građani 1.016. U prvih devet mjeseci ove godine, zabilježena su 24 KD za migrante, a za građane 726.
Tuzlanski kanton je takođe dokaz da većinu krivičnih djela počini upravo lokalno stanovništvo. Iako za 2018. godinu nemaju podatke, kada su u pitanju migranti, statistika za 2019, 2020. i 2021. pokazuje da više KD počine građani.
Migranti su u 2019. godini počinili 23 KD, građani 4.334. Prošle godine registrovano je 29 od strane migranata i 3.985 od strane građana. Što se tiče prvih devet mjeseci ove godine, evidentirano je da su migranti počinili 43, a građani 3.261 KD.
